صدای ناهید امیریان به دلیل انعطاف و قدرت، توانسته است به طور گسترده‌ای در ژانرهای مختلف مورد استفاده قرار گیرد. وی با هنرنمایی در دوبله آثاری نظیر انیمیشن‌ها، سریال‌های تلویزیونی و فیلم‌های سینمایی، بخشی از تاریخ دوبله ایران را شکل داده و به الگویی برای نسل‌های جدید دوبلور تبدیل شده است. میراث حرفه‌ای او، بازتابی از تعهد و عشق به هنر دوبله و نقش‌آفرینی در سینمای ایران است.

دوران کاری

ناهید امیریان، مژگان عظیمی، ژرژ پطرسی، شهراد بانکی، رزیتا یاراحمدی — ناهید امیریان در کنار مژگان عظیمی، ژرژ پطرسی، شهراد بانکی، رزیتا یاراحمدی

ناهید امیریان در پنج‌سالگی، با هدایت پدرش رضا امیریان و تحت آموزش ایرج دوستدار و هوشنگ لطیف‌پور، وارد دنیای دوبله شد. نخستین تجربه حرفه‌ای او در استودیوهای مولن‌روژ، شهاب و سایه رقم خورد، جایی که قدش به میکروفون نمی‌رسید و برای کار مجبور بودند زیر پایش قوطی فیلم بگذارند.¹

ناهید امیریان به‌طور ویژه در گویندگی نقش کودکان، از دخترها و پسرهای خردسال تا نوجوانان، مهارت بالایی داشت. او با صدای ماندگارش جان تازه‌ای به شخصیت‌های محبوب انیمیشن‌ها و فیلم‌های سینمایی داد. از برجسته‌ترین آثار او می‌توان به گویندگی شخصیت‌های سندباد، هاچ زنبور عسل، جینا در پینوکیو، لوسی‌می در مهاجران، نِل در دختری به نام نل، آنت در بچه‌های کوه آلپ، و موگلی در کتاب جنگل اشاره کرد.²

در سینمای کلاسیک، صدای او در نقش‌های ماندگاری چون الیور در الیور توئیست، گرتل در اشک‌ها و لبخندها، ریگن در جن‌گیر، و لورا اینگلز در سریال خانه کوچک به یادگار مانده است. در سینمای ایران نیز او به‌جای کودکان بازیگر مانند لیلا فروهر در سلطان قلب‌ها گویندگی کرده است.

امیریان در کنار دوبله، در سن ۱۲ سالگی با علی نصیریان و عزت‌الله انتظامی در تئاتر شاه عباس و مرد پینه‌دوز هم بازی بوده است. وی در رادیو نیز به فعالیت پرداخته و از مهم‌ترین کارهای رادیویی‌اش «داستان‌های رادیو» بود که همراه با بهزاد فراهانی، هوشنگ بهشتی و ژاله علو اجرا کرده است. او همچنین در برنامه‌های طنز رادیو ایران مانند کوی نشاط و دلخنده حضوری برجسته داشت.³

پس از مهاجرت به سوئد در سال ۱۳۶۶، امیریان برای مدتی از دوبله فاصله گرفت اما یک دهه بعد به ایران بازگشت و فعالیت‌های خود را از سر گرفت. او در کنار دوبلورهایی مانند زهره شکوفنده و منیژه نویدی یکی از نخستین کودک‌گویان حرفه‌ای ایران بود و همچنان به‌عنوان یکی از تأثیرگذارترین دوبلورهای کشور شناخته می‌شود.⁴

علایق و دیدگاه‌ها

ناهید امیریان همواره به صدا و گویندگی علاقه بیشتری نسبت به بازیگری داشت. او درباره تجربیات محدودش در تئاتر و سینما گفته است: «من در کودکی بازیگری را امتحان کردم، اما علاقه‌ای نداشتم. دوست داشتم همه من را با صدایم بشناسند، نه چهره‌ام.»

ناهید امیریان گویندگی در جن‌گیر را یکی از چالش‌برانگیزترین تجربه‌های خود می‌داند: «زمانی که فیلم را دوبله کردیم، باردار بودم و تا مدت‌ها جرأت نمی‌کردم به جای تاریکی بروم. اما به‌تدریج ترسم فروکش کرد و فکر می‌کنم یکی از بهترین کارهایم بود.»⁵

امیریان همواره به یادگیری و پیشرفت در حرفه‌اش اهمیت داده و صدایش را برای شخصیت‌های کودکانه پرورش داده است. ناهید امیریان با کارنامه‌ای پربار و تأثیرگذار، یکی از اسطوره‌های عرصه دوبله و گویندگی ایران است که صدایش برای چند نسل خاطره‌ساز بوده است.

زندگی شخصی

ناهید امیریان شمس‌آبادی، متولد ۱۰ آبان ۱۳۳۳ در تهران، یکی از برجسته‌ترین صداپیشگان و دوبلورهای ایران است. او در خانواده‌ای هنری چشم به جهان گشود؛ پدر و مادرش، عبدالرضا امیریان شمس‌آبادی و همسرش، در عرصه تئاتر فعالیت داشتند و تأثیر بسزایی در ورود او به دنیای هنر داشتند. ناهید امیریان در سال ۱۳۵۲ ازدواج کرد و صاحب شش فرزند (یک دختر و پنج پسر) و چندین نوه است. او در مصاحبه‌ای به شوخی اظهار کرده که فرزندانش را بیشتر از نوه‌هایش دوست دارد، زیرا آن‌ها همواره حامی و همراهش بوده‌اند.

امیریان داستان آشنایی با همسرش را چنین تعریف کرده است: «در یک فروشگاه لباس با همسرم آشنا شدم. او یک سال برای جلب رضایت پدرم تلاش کرد و نهایتاً توانست موافقت او را بگیرد.» دو تن از فرزندان او به هنر علاقه نشان داده‌اند، اما به دلیل زندگی در خارج از کشور فعالیت هنری‌شان محدود بوده است. او درباره دوران سخت زندگی خود که مجبور بود به‌تنهایی فرزندانش را بزرگ کند، می‌گوید: «بچه‌ها برایم مثل یاقوت‌های تاج بودند؛ رفیق، مادر، و برادر. تنها بچه نبودند، بلکه همه‌چیزم بودند.»

ناهید امیریان، ابوالفضل توکلی، منوچهر اسماعیلی و مینو غزنوی در مراسم تجلیل از ناهید امیریان

در خلال سی و یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم کودک و نوجوان اصفهان، از زندگی حرفه‌ای او در مستندی به نام ستاره ناهید تقدیر شد. این برنامه با حضور دوبلورهای برجسته‌ای چون ژرژ پطرسی و تورج نصر برگزار گردید. «ستاره ناهید» در شبکه مستند تهیه شده و خاطره بازی با ناهید امیریان دوبلور پیشکسوت است و به زندگی و کار او می‌پردازد. ⁶

آثار

در فهرست‌های زیر آثار ناهید امیریان را گردآوری کردیم که می‌توانید آنها را مرور کنید.

فیلم و سریال

به جای کیم کارات در اشک‌ها و لبخندها
به جای کرن دوتریس در مری پاپینز
به جای جان هاوارد دیویس در الیور تویست
به جای کمی کینگ در بربادرفته
به جای انزو استایولا در دزد دوچرخه
به جای گوردون گبرت در مشعل و کمان
به جای رابرت اِسِن در مرد اشتباهی
به جای رونالدو بوناچی در راه بزرگ آبی
به جای هیلی میلز در پولیانا
به جای دونا باتر ورث در جواهرات خانوادگی
به جای کویین کامینگز در دختر خداحافظی
به جای هیتر ریپلی در چیتی چیتی بنگ بنگ
به جای مارک لستر در آهنگ
در نقش کاری در تخت خواب سحر آمیز
به جای کیت گیلمن در پرستار بچه
به جای شارون ویلیامز در حالا نگاه نکن
به جای لیندا بلر در جنگیر
به جای جاستین هنری در کریمر علیه کریمر
به جای ریکی شرودر در قهرمان
به جای سیبل جیسون در اومالی بزرگ
به جای آنیل کاپور در قانون
به جای درو بریمور در ای تی، موجود فرازمینی
به جای سالواتوره کاشو در سینما پارادایس
به جای ملیسا گیلبرت در خانه کوچک
به جای براندون دی وایلد در شین
به جای دانیل و جاشوا شالیکار در بچه را بزرگ کردم
در نقش هالی در ما آب رفتیم
به جای جنا مالون در تماس
به جای دانیل رادکلیف در دیوید کاپرفیلد
به جای جورجی هنلی در سرگذشت نارنیا
به جای بارنی کلارک در الیور تویست
به جای دانیل سابارا در بچه‌های جاسوس
به جای مکس پیرکیس در ناخدا و فرمانده
در نقش دنی در زادورا، یک ماجراجویی فضایی
به جای ابیگیل برسلین در هدیه نهایی
به جای جیدن اسمیت در در جستجوی خوشبختی
به جای ال فانینگ در جاده رزرو
به جای ویلیام میلر در الیور تویست
به جای ابیگیل برسلین در جزیره نیم
در نقش کودکی جمال در میلیونر زاغه‌نشین
به جای ویلیام فاستر در شاهزاده پارس: شن‌های زمان
به جای مردیت دروگر در اقدامات فوق‌العاده
به جای داگلاس بوث در آرزوهای بزرگ
در نقش کودکی ساهر و سامر در موج ۳
به جای نیل ستی در کتاب جنگل
در نقش سیتا در آقای قورباغه
به جای سوفی تاچر در چشم‌انداز
به جای روهان چاند در موگلی
در نقش کوزت/ گاوروش در بینوایان
پسرک
در نقش محمد در پدر بزرگ
در نقش کیوان در بگذار زندگی کنم
در نقش دختر ناخدا خورشید در ناخدا خورشید
به‌جای امید آهنگر در حریم مهرورزی
در نقش دختر بچه در عقاب‌ها
در نقش سعید در گمشده

کارتون

در نقش سندباد در ماجراهای سندباد
در نقش بامزی در بامزی (قوی‌ترین خرس دنیا)
در نقش هاچ در هاچ زنبور عسل
در نقش بنر در سنجاب کوچولو
در نقش لوسی‌می در مهاجران
در نقش فلون در خانواده دکتر ارنست
در نقش جینا در ماجراهای پینوکیو
در نقش سباستین در بل و سباستین
در نقش موشی در موش کوهستان
در نقش نل در دختری به نام نل
در نقش آنت در بچه‌های کوه آلپ
در نقش پینوکیو در پینوکیو
در نقش لی لی بیت و یکی از پسرها در الیور و داجر هنرمند
در نقش دختر بچه/ جوجه اردک در ماجراهای ساتورنن
در نقش جفری (بچه غاز) و نقش‌های دیگر در دنیای شارلوت
در نقش پنی (دختر بچه) در نجات‌دهندگان
در نقش کوزت در بینوایان
در نقش میلا (بچه مورچه‌خوار) در دهکده حیوانات
در نقش بمبی (آهوی کوچک) در بمبی
در نقش موگلی در کتاب جنگل
در نقش مری در گربه‌های اشرافی
در نقش خرگوش کوچولو در رابین هود
در نقش جک در جک و لوبیای سحر آمیز
در نقش موشکا در بچه خرس‌های قطبی
در نقش ووک (در کودکی) در ووک: روباه کوچک
در نقش دوروتی (آرزو) در جادوگر شهر اُز
در نقش باربالالا (باربای سبز رنگ موسیقی دان) در بارباپاپا
در نقش شاهزاده ادوارد در شاهزاده و گدا
در نقش هانا در داستان اسباب بازی
در نقش مامفی (بچه فیل) در مامفی
در نقش خرس مهربون در پسر شجاع
در نقش سوفی در غول بزرگ مهربان
در نقش سُرا در دیجیمون
در نقش دخترک کبریت فروش در دخترک کبریت فروش
در نقش ادی (آدم‌برفی) در سیزده آدم‌برفی کوچولو
در نقش زهره در زهره و زهرا
در نقش توییتی در توییتی
در نقش دیانا باری در آن شرلی دختری با موهای قرمز
در نقش بانی در داستان اسباب بازی ۴
در نقش آلفرد در اردک پر طلا
در نقش هانا در یوکی دختری از آسمان
در نقش مایکل در زمانی اینجا جنگل بود
در نقش سیندی در یوگی

سرپرست گویندگان

سرگذشت نارنیا
شاهزاده ایرانی، شن‌های زمان
سینما پارادیزو
چشم‌انداز
مومیایی ۱۹۹۹
بازگشت مومیایی ۲۰۰۱
سرزنده در ۱۰۲ سالگی

منابع

1
دلگرم – چهره و سرنوشت دوبلورهای انیمیشن کتاب جنگل بعد از ۵۶ سال!
2
خبرآنلاین – دوبلورهایی که به شخصیت‌های کارتونی جان بخشیدند/ از جودی آبوت «بابالنگ‌دراز» تا لوسی‌می «مهاجران»
3
مهرنیوز – گفتگوی رادیو صبا با سندباد
4
ایرمو – ناهید امیریان
5
نمناک – ترس مهران مدیری و مهمان برنامه از جن گیر
6
هنرآنلاین – تجلیل از یک صدای ماندگار / “ستاره ناهید” رونمایی شد

ناهید امیریان؛ زندگینامه و آثار