سیروس ابراهیم زاده در آثار کلاسیک و مدرن، از نمایش‌های تاریخی گرفته تا درام‌های اجتماعی، توانسته است نقش‌های متنوع و تأثیرگذاری خلق کند. ابراهیم‌زاده همچنین در عرصه کارگردانی تئاتر فعالیت داشته و نمایش‌هایی موفق به روی صحنه برده است. آثار او به دلیل پرداختن به مضامین انسانی و اجتماعی و توجه به جزئیات روان‌شناختی شخصیت‌ها، جایگاه ویژه‌ای در تاریخ هنرهای نمایشی ایران دارد.
دوران حرفه‌ای
سیروس ابراهیم‌زاده فعالیت خود را در ۱۳۳۴ در زمینه تئاتر را با زنده‌یاد مصطفی اسکویی در تئاتر آناهیتا، که امروز سینما گلدیس شناخته می‌شود آغاز کرد. ابراهیم‌زاده می‌گوید این سالن که در یوسف‌آباد تهران واقع شده توسط شاگردان استاد اسکویی ساخته شده و شاگردانش از جمله ابراهیم زاده در بنایی و کارگری آن شرکت داشتند. ابراهیم زاده دو سال بعد یعنی در سال ۱۳۳۶ اولین تجربه کارگردانی تئاتر را شروع کرد.
سیروس ابراهیم‌زاده سال ۱۳۷۱ در نمایش تئاتری با نام «پیروزی در شیکاگو» که به کارگردانی داوود رشیدی بود به سالن اصلی تئاتر شهر آمد. پیروزی در شیکاگو اولین تئاتر در ایران بود که با موسیقی زنده روی صحنه اجرا می‌شد. بابک بیات ساخت آن موسیقی را برعهده داشت و علیرضا عصار از نوازندگان آن بود. از دیگر بازیگران این تئاتر می‌توان به مهدی هاشمی، فریماه فرجامی، فرهاد محبت اشاره کرد.
ورود به دوبله و گویندگی
سیروس ابراهیم‌زاده در سال ۱۳۳۸ اولین فعالیت در دوبله را با مدیریت دوبلاژ پرویز بهرام تجربه کرد. از جمله سوابق ایشان در زمینه دوبله می‌توان به فیلم لورنس عربستان، کوچک جنگلی و مجموعه تلویزیونی ارتش سری اشاره کرد. سیروس ابراهیم‌زاده سابقه گویندگی در رادیو نیز دارد و این کار را در سال ۴۶ آغاز کرد و ده سال در رادیو فعالیت کرد.
سیروس ابراهیم‌زاده گوینده چندین کتاب صوتی نیز می‌باشد که از میان آنها می‌توان به کتاب‌هایی همچون «با تو گفتن‌ها»، «از غم به شادمانی»، «پند پیر عقل»، «سفر به ماه» و «شازده کوچولو» اشاره کرد.1ایران صدا – کتاب‌های سیروس ابراهیم‌زاده2بیپ‌تیونز – سیروس ابراهیم‌زاده
دوران بازیگری سیروس ابراهیم‌زاده
سیروس ابراهیم‌زاده در سال ۴۹ اولین تجربه بازیگری در سینما را با فیلم «حسن کچل» به کارگردانی علی حاتمی بدست آورد. حسن کچل اولین فیلم کارگردانی‌شده توسط علی حاتمی نیز می‌باشد. یک سال بعد از این فیلم در فیلم «صمد و قالیچه حضرت سلیمان» به کارگردانی پرویز صیاد حضور پیدا کرد و سال بعدش نیز فیلم دیگری از این مجموعه، «صمد و سامی، لیلا و لیلی» را بازی کرد. سیروس ابراهیم‌زاده در فیلم‌های دیگر بسیاری نیز ایفای نقش داشته که از میان آنها می‌توان به «ستارخان»، «کمال‌الملک»، «ساغر»، «شمعی در باد»، «عروس فراری»، «شام عروسی» و «سوغات فرنگ» اشاره کرد.
سیروس ابراهیم‌زاده اولین تجربه کار در تلویزیون را با بازی در تله‌تئاتر «تیارت فرنگی» بدست آورد. او همچنین کارگردان هنری این اثر نیز بود. پس از این در تله‌تئاتر «شب شگفت‌انگیز» به کارگردانی پرویز کاردان نیز حضور پیدا کرد. از دیگر کارهای تلویزیونی ایشان می‌توان به آثاری همچون «اختاپوس»3بانی‌فیلم – یادداشت سیروس ابراهیم زاده؛ به یاد نسل منقرض عاشقان خوب قدیمی، «آرایشگاه زیبا»، «کاکتوس»، «خانه ما»، «حس سوم»، «خسته‌دلان» و «ساختمان پزشکان» اشاره کرد.
نویسندگی و ترجمه
سیروس ابراهیم‌زاده چندین کتاب تالیف و ترجمه کرده که کتاب‌های «یک خواهش کوچک»، «تیارت فرنگی»، «پشت چراغ قرمز»، «رهانیدن» و «رستوران» به قلم او است و در ترجمه نیز آثاری همچون «اولین پرواز»، «ثروت ملل»، «آقا پسر به خانه می‌آید» توسط او انجام شده است.
زندگی شخصی سیروس ابراهیم‌زاده
سیروس ابراهیم‌زاده در سال ۱۳۱۶ در اردبیل متولد شد. جد هفتم او استاد کاشی‌کار اصفهانی بود که به دستور شاه عباس مامور به مرمت بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی بود و همانجا ازدواج کرد و ماندگار شده بود. خانواده ابراهیم‌زاده هنگام ۵ سالگی او به تهران مهاجرت کردند و در نزدیکی امام‌زاده یحیی سکنی گزیدند.
سیروس ابراهیم‌زاده پس از تحصیلات مقدماتی در ایران در رشته زبان و ادبیات انگلیسی از دانشگاه تهران جهت ادامه تحصیل به انگلستان رفت و همزمان در رشته تئاتر و موسیقی از دانشگاه بیرمنگام فارغ‌التحصیل شد.
سیروس ابراهیم‌زاده سالهاست که با ناهید کبیری ازدواج کرده است. ناهید کبیری شاعر و نویسنده است. کبیری دارای مدرک لبسانس علوم اجتماعی از دانشگاه تهران است و همچنین دوره‌های بازیگری تئاتر و گریم را در ایالت جورجیای آمریکا گذرانده است. آشنایی ابراهیم‌زاده در پشت صحنه تئاتر و کار گریموری اتفاق افتاد.4هنرآنلاین – ناهید کبیری: زمانی می‌نویسم که از نوشتن سرشار شده باشم
در شهریور ۱۳۹۶ در مراسم نکوداشت‌های نوزدهمین جشن سینمای ایران در تالار ایوان شمس، از سیروس ابراهیم‌زاده تجلیل شد همچنین او نشان درجه یک هنری را از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرده است.5کسوت – سیروس ابراهیم‌زاده
دیدگاه‌ها
سیروس ابراهیم‌زاده، از چهره‌های برجسته هنر ایران است که در زمینه ادبیات نیز سررشته دارد. با فعالیت‌های گسترده و تجربه‌های متنوع خود در عرصه‌های بازیگری، آموزش و نقد، نقش مهمی در شناخت و ترویج ارزش‌های فرهنگی و هنری داشته است. آثار و اظهارات او همواره بر پیوند عمیق میان انسان، هنر و ادبیات تأکید داشته و بر فهم بهتر مفاهیم بنیادی زندگی در دنیای معاصر اثرگذار بوده است. حضور فعال او در مباحث فرهنگی و رویکرد تحلیلی‌اش به مسائل اجتماعی، وی را به یکی از شخصیت‌های تأثیرگذار در ارتقای آگاهی فرهنگی تبدیل کرده است.
تغییر نظام آموزشی
سیروس ابراهیم‌زاده معتقد است که نظام آموزشی باید تغییر کند و به دقیقه‌ی اکنون برسد. او پیشتر به هنرمندان، تحصیلات آکادمیک را توصیه می‌کرد اما امروز نظرش تغییر کرده، او امروز معتقد است که کلاس‌های آکادمیک یک هنرمند را نمی‌سازد بلکه این هنرمند است که از فرصت‌هایی که در آن قرار می‌گیرد نهایت استفاده را می‌برد.
انتقاد از پارسی سره
سیروس ابراهیم‌زاده منتقد پارسی سره است، او معتقد است که واژگانی مانند «سلام» که عربی هستند و وارد فارسی شده‌اند بنوعی در این زبان حل شده و نباید اینها را تغییر داد، هرچند ابراهیم‌زاده با معادل‌سازی واژگان عصر حاضر (مانند پیامک به جای SMS) مشکلی ندارد.
شعرای کلاسیک فارسی
سیروس ابراهیم‌زاده با این موضوع که می‌گویند «سعدی و خیام کهنه هستند.» مخالف است، به نظر ابراهیم‌زاده سعدی بسیار مدرن است و نصایح او در همین دوران هم کاربرد دارد. او اعتقاد دارد که اگر شاعران مدرن امروز، حافظ و خیام و … را نشناسند آن چیزی که می‌سرایند به محض اینکه جوهرش خشک شود عمر شعرش به پایان خواهد رسید. چون دارای واژگانی نیست که بتواند مفهومی را با قدرت بیان کند. ابراهیم‌زاده معتقد است که شاعران مدرن باید ابتدا با سرچشمه‌های زبان فارسی آشنا باشند و بعد در مدرن‌ترین شکل آن را ارائه دهد. 6ایسنا – از سیروس ابراهیم‌زاده چه خبر؟
رابطه ادبیات با انسانیت
سیروس ابراهیم‌زاده معتقد است ادبیات رابطه‌ای ارگانیک با انسانیت برقرار می‌کند و هدف اصلی آن، ایجاد تحول در نگاه مخاطب به جهان و انسانیت است، نه صرفاً انتقال پند و پیام. او ادبیات و هنر را ابزاری برای آگاهی‌بخشی، تغییر شیوه‌های ارتباط انسانی، و تقویت تخیل می‌داند.
تغییر شیوه‌های آموزش در دوران معاصر
سیروس ابراهیم‌زاده معتقد است که شیوه‌های آموزش در دوران معاصر تغییر کرده است. در گذشته، استادان دانش و تجربیات خود را به شاگردان منتقل می‌کردند، اما امروزه نقش استاد بیشتر در کشف توانایی‌ها و بیدار کردن خلاقیت شاگردان تعریف می‌شود. این تحول را ابراهیم‌زاده از ویژگی‌های مثبت آموزش در عصر مدرن می‌داند.
تفاوت نسل امروز با نسل‌های پیشین از نظر سیروس ابراهیم‌زاده
سیروس ابراهیم‌زاده نسل امروز را بسیار متفاوت از نسل‌های پیشین می‌بیند و معتقد است که بسیاری از آنها ارتباطی با آثار گذشتگان ندارند. او این فاصله را ناشی از سرعت تحولات جهان می‌داند که باعث ایجاد بحران هویت و احساس بی‌ریشگی در جوانان شده است. او از فاصله بین نسل‌ها به عنوان یکی از مشکلات عمده دوران معاصر یاد می‌کند و این فاصله را ناشی از تحولات شتاب‌زده و تغییرات سریع در شیوه‌های زندگی می‌داند. به عقیده او، این وضعیت نیازمند توجه ویژه‌ای به آموزش و تقویت پیوند نسل‌ها با گذشته است.7جهان نیوز – سیروس ابراهیم‌زاده: ادبیات کلاس درس نیست
سوابق هنری
در زیر سوابق هنری سیروس ابراهیم‌زاده گردآوری شده است.
تئاتر
- اتللو
- جعفر خان از فرنگ برگشته
- ملیحه
- پیروزی در شیکاگو
- رستوران
- نوزاد
- لازاروس
سینما
- تاکسی نارنجی (۱۳۸۷)
- سوغات فرنگ (۱۳۸۵)
- مقلد شیطان (۱۳۸۵)
- تله (۱۳۸۴)
- شام عروسی (۱۳۸۴)
- تردست (۱۳۸۳)
- عروس فراری (۱۳۸۳)
- مکس (۱۳۸۳)
- شمعی در باد (۱۳۸۲)
- عشق فیلم (۱۳۸۱)
- دلبران (۱۳۷۹)
- مسافر ری (۱۳۷۹)
- مومیایی ۳ (۱۳۷۸)
- ساغر (۱۳۷۶)
- هتل کارتن (۱۳۷۵)
- چهره (۱۳۷۴)
- همسر (۱۳۷۲)
- شکوه بازگشت (۱۳۷۱)
- مجسمه (۱۳۷۱)
- برخورد (۱۳۷۰)
- تحفه‌ها (۱۳۶۶)
- کمال‌الملک (۱۳۶۲)
- ستارخان (۱۳۵۱)
- صمد و سامی، لیلا و لیلی (۱۳۵۱)
- صمد و قالیچه حضرت سلیمان (۱۳۵۰)
- حسن کچل (۱۳۴۹)
تلویزیون
- ساختمان پزشکان (۱۳۹۰–۱۳۸۹)
- پسر ارشد من (۱۳۸۹)
- آشپزباشی (۱۳۸۹–۱۳۸۸)
- شایعه (۱۳۸۸)
- خسته‌دلان (۱۳۸۸)
- یک بام و دو هوا (۱۳۸۷)
- بازی (۱۳۸۷)
- اسب (۱۳۸۴)
- حس سوم (۱۳۸۴–۱۳۸۳)
- کاکتوس – سری سوم (۱۳۸۳–۱۳۸۲)
- زارع شیکاگو (۱۳۸۰)
- خانه ما (۱۳۷۹)
- کاکتوس – سری دوم (۱۳۷۹)
- ولایت عشق (۱۳۷۹–۱۳۷۵)
- قصه‌های شهرک سینمایی (۱۳۷۹–۱۳۷۸)
- کاکتوس – سری اول (۱۳۷۷)
- زیر بازارچه (۱۳۷۸–۱۳۷۷)
- تنهاترین سردار (۱۳۷۵–۱۳۷۴)
- آرایشگاه زیبا (۱۳۶۹)
- عطر گل یاس (۱۳۶۹)
- گالش‌های مادربزرگ (۱۳۶۷)
- سایهٔ همسایه (۱۳۶۵–۱۳۶۴)
- زارع شیکاگو (۱۳۶۴)
- هاچین و واچین (۱۳۶۳)
- دم قیچی (۱۳۵۹)
- رابطه (۱۳۵۴)
- اختاپوس (۱۳۵۳)
- شب شگفت‌انگیز (۱۳۵۱)
- تیارت فرنگی (۱۳۴۹)
منابع
- 1ایران صدا – کتاب‌های سیروس ابراهیم‌زاده
- 2بیپ‌تیونز – سیروس ابراهیم‌زاده
- 3
- 4
- 5کسوت – سیروس ابراهیم‌زاده
- 6ایسنا – از سیروس ابراهیم‌زاده چه خبر؟
- 7جهان نیوز – سیروس ابراهیم‌زاده: ادبیات کلاس درس نیست