رفعت هاشم‌پور در کنار دوبله به تدریس و سرپرستی گویندگان نیز پرداخته بود، تا اواخر دهه ۱۳۷۰ فعال باقی ماند و سپس بیشتر به آموزش هنرجویان جوان مشغول شد. او در سن ۹۰ سالگی بر اثر کهولت سن درگذشت و جامعه هنری را با صدایی فراموش‌نشدنی به یادگار گذاشت.
دوران کاری
رفعت هاشم‌پور با اینکه به‌طور آکادمیک به‌دنبال بازیگری بود، اما به دعوت هوشنگ لطیف‌پور در سال ۱۳۳۷ فعالیت حرفه‌ای خود را در زمینه دوبله آغاز کرد. او در مصاحبه‌های مختلف گفته بود که اصلاً قصد نداشت به دوبله وارد شود و تقدیر بود که او را به این حرفه سوق داد.1دلگرام – بیوگرافی رفعت هاشم‌پور | داستان زندگی رفعت هاشم‌پور و علت درگذشت وی⌄
رفعت هاشم‌پور از همان ابتدا به‌دلیل صدای قدرتمند و پر احساس خود توانست نظر مدیران دوبلاژ را جلب کند و به یکی از دوبلورهای ثابت نقش‌های اول فیلم‌های خارجی و ایرانی بدل شد. او اولین تجربه خود را در نقش اصلی را در یک فیلم عربی کسب کرد که شروع مسیری بود که وی را به یکی از پیشگامان دوبله زن در ایران تبدیل کرد.2فرهیختگان – رفعت هاشم‌پور درگذشت⌄
نقش‌های برجسته و ماندگار
رفعت هاشم‌پور صدای خود را به شخصیت‌های مطرحی در سینمای جهان و ایران بخشید و بسیاری از نقش‌هایی که او دوبله کرد، با صدای او در ذهن مخاطبان ایرانی جاودانه شدند. از جمله برجسته‌ترین کارهای او، دوبله نقش اسکارلت اوهارا در فیلم «بر باد رفته» بود. او با صدای پرقدرت و احساس عمیق خود، این نقش را به شکلی اجرا کرد که امروز بسیاری از ایرانیان این شخصیت را فقط با صدای او به یاد می‌آورند.
رفعت هاشم‌پور در دوبله فیلم‌های خارجی، نقش‌های پیچیده و پراحساسی را به‌عهده گرفت. او به‌جای بازیگران بزرگی همچون سوزان هیوارد در «می‌خواهم زنده بمانم»، لوئیز فلچر در «دیوانه از قفس پرید»، آن بنکرافت در «معجزه‌گر»، کیم نواک در «سرگیجه»، و اینگرید برگمن در «قتل در قطار سریع‌السیر شرق» صداپیشگی کرد. اجرای او به‌جای اینگرید برگمن در فیلم «رولز رویس زرد» نیز بسیار مورد توجه قرار گرفت. دوبله شخصیت «خاله هتی» در سریال قصه‌های جزیره نیز یکی از ماندگارترین آثار او است.
او همچنین در فیلم‌های تاریخی و حماسی به‌عنوان صداپیشه هنرنمایی کرده است. یکی از مهم‌ترین دوبله‌های او، صداپیشگی به‌جای ایرنه پاپاس در نقش هند در فیلم «محمد رسول‌الله» بود که با احساس و دقت خاصی این نقش را به انجام رساند. صداپیشگی او به‌جای آنی سالیوان، معلم هلن کلر در فیلم «معجزه‌گر» نیز یکی از درخشان‌ترین اجراهای او به شمار می‌آید.3تسنیم – رفعت هاشم‌پور همسر جلال مقامی و دوبلور “خاله هتی” و “هند” درگذشت ⌄
صداپیشگی در آثار ایرانی
رفعت هاشم‌پور در سینمای ایران نیز فعالیت‌های برجسته‌ای داشت. او در فیلم‌ها و سریال‌های متعددی به جای بازیگران زن ایرانی صحبت کرد و نقش‌های آنها را جاودانه کرد. از جمله مهم‌ترین کارهای او در ایران می‌توان به صداپیشگی به‌جای اکرم محمدی در سریال «پدرسالار» اشاره کرد که این صداپیشگی به‌قدری موفق بود که بسیاری از مخاطبان سریال شخصیت «مادر» را تنها با صدای هاشم‌پور به یاد می‌آورند.
رفعت هاشم‌پور در ابتدا، او به‌جای یکی از نقش‌های فرعی این سریال صحبت می‌کرد، اما بعداً تصمیم گرفت به‌جای شخصیت هتی کینگ (با بازی جکی باروز) صحبت کند. این تصمیم او بسیار موفق بود و صداپیشگی‌اش در این نقش با استقبال زیادی روبه‌رو شد. همچنین او در دهه ۱۳۸۰ سرپرستی دوبلاژ سریال «پادشاهان قصرهای پوشالی» را نیز بر عهده داشت و تلاش کرد دوبلورهای جوان را در این پروژه به‌کار گیرد و تجربه‌های خود را به آنها منتقل کند.
او همچنین به‌جای فخری خوروش در سریال تاریخی «امام علی (ع)» و به‌جای فریده سپاه منصور در سریال «معصومیت از دست رفته» صحبت کرده است. یکی دیگر از آثار مهم او در سینمای ایران، صداپیشگی به‌جای شخصیت صفیه در فیلم «بازمانده» به کارگردانی سیف‌الله داد بود. اجرای عمیق و هنرمندانه رفعت هاشم‌پور در این فیلم تاریخی و حماسی یکی از برجسته‌ترین آثارش در سینمای ایران به شمار می‌رود.4دیدارنیوز – بیوگرافی و علت مرگ رفعت هاشم پور دوبلور مشهور⌄
سرپرستی گویندگان
رفعت هاشم‌پور از سال ۱۳۵۳ فعالیت خود را به‌عنوان سرپرست گویندگان آغاز کرد و یکی از اولین فعالیت‌های مستقل او در این زمینه، فیلم سینمایی «چوپانان کویر» به کارگردانی حسین محجوب بود. او به‌عنوان مدیر دوبلاژ نیز فعالیت‌های مهمی داشت و یکی از معروف‌ترین آثار تحت مدیریت او، سریال «قصه‌های جزیره» است که در اواسط دهه ۱۳۷۰ دوبله شد.5۷ صبح – آنالیز| کارنامه زنده‌یاد رفعت (رعفت) هاشم‌پور ⌄
فعالیت‌های آموزشی و مستند
از اواخر دهه ۱۳۷۰، رفعت هاشم‌پور به‌تدریج از صداپیشگی فاصله گرفت و بیشتر به تدریس و آموزش گویندگی به هنرجویان جوان پرداخت. او در زمینه آموزش، تجربیات فراوانی داشت و بسیاری از دوبلورهای جوان تحت آموزش و راهنمایی او به صحنه آمدند.
رفعت هاشم‌پور همچنین در زمینه دوبله فیلم‌های مستند نیز فعالیت داشت و صدای او در این عرصه نیز بسیار پرطرفدار بود. او توانایی بالایی در انتقال محتوای علمی و مستند با صدایی گرم و گیرا داشت و همین امر او را به یکی از بهترین صداپیشگان مستندهای علمی و تاریخی تبدیل کرده بود.
زندگی شخصی رفعت هاشم‌پور
رفعت هاشم‌پور با جلال مقامی، دوبلور برجسته و مجری برنامه «دیدنی‌ها»، آشنا شد و این آشنایی به ازدواج انجامید. زمانی که این دو هنرمند با یکدیگر ازدواج کردند، ثمره این ازدواج دختری به نام مرجان است. همچنین او برادری به نام «عدالت» دارد.
تحصیلات
رفعت هاشم‌پور پس از فارغ‌التحصیلی در هنرستان هنرپیشگی برای تحصیل در رشتهٔ بازیگری تئاتر وارد دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران گردید و در این رشته با درجهٔ لیسانس فارغ‌التحصیل گردید.
درگذشت رفعت هاشم‌پور
رفعت هاشم‌پور در تاریخ ۶ اسفند ۱۴۰۰، در سن ۹۰ سالگی، بر اثر کهولت سن در کرج درگذشت. درگذشت واکنش‌های بسیاری از سوی هنرمندان و دوستداران هنر دوبله در پی داشت. خبر درگذشت رفعت هاشم‌پور توسط همسرش جلال مقامی، پیشکسوت و همسر این هنرمند در صفحه شخصی خود در اینستاگرام نوشت:
بازگشت همه بسوی اوست. امروز همسرم بانو رفعت هاشم پور به رحمت خدا رفتند.6خبرگزاری صدا و سیما – رفعت هاشم‌پور دوبلور پیشکسوت درگذشت⌄
میراث هنری
او با صدای جاودانه و بی‌نظیر خود در طول چندین دهه فعالیت حرفه‌ای در عرصه دوبله، خاطرات بسیاری برای دوستداران سینما و تلویزیون به‌جا گذاشت. رفعت هاشم‌پور نه‌تنها به‌عنوان یک دوبلور برجسته، بلکه به‌عنوان یک مربی دلسوز و استاد راهنمای دوبله برای نسل‌های بعدی، نقشی مهم و بی‌بدیل در فرهنگ هنری ایران ایفا کرد. میراث او همچنان در صدای فیلم‌های سینمایی و سریال‌هایی که او دوبله کرده است، باقی مانده و صدای او برای همیشه در ذهن و قلب مخاطبان جاودانه خواهد بود.
آثار
در فهرست زیر گویندگی‌های رفعت هاشم‌پور را گردآوری شده است.
- به‌جای ویوین لی در بربادرفته (1939)
- به‌جای ان رویر در آهنگ برنادت (1943)
- به‌جای دوروتی لامور در من خبر داغ شدم (1943)
- به‌جای لورن باکال در داشتن و نداشتن (1944)
- به‌جای آنا مانیانی در رُم، شهر بی‌دفاع (1945)
- به‌جای مارتیتا هانت در آرزوهای بزرگ (1946)
- به‌جای سوزان هیوارد در خانهٔ غریبه‌ها (1949)
- به‌جای هدی لامار در سامسون و دلیله (1949)
- به‌جای گرترود لارنس در باغ‌وحش شیشه‌ای (1950)
- به‌جای سوزان هیوارد در برف‌های کلیمانجارو (1952)
- به‌جای دبورا کار در از اینجا تا ابدیت (1953)
- به‌جای برندا ده بنزی در انتخاب هابسن (1954)
- به‌جای سوزان هیوارد در باغ شیطان (1954)
- به‌جای اگنس مورهد در وسوسهٔ دل‌انگیز (1954)
- به‌جای جین وایمن در هرآنچه تقدیر من است (1955)
- به‌جای مارتا اسکات در ساعات ناامیدی (1955)
- به‌جای جینا لولوبریجیدا در بندباز (1956)
- به‌جای ایوون دوکارلو در ده فرمان (1956)
- به‌جای جو وان فلیت در جدال در اوکِی کُرال (1957)
- به‌جای ایوون دوکارلو در دستهٔ فرشتگان (1957)
- به‌جای تامیلا آگامیرووا در دُن کیشوت (1957)
- به‌جای جوآن وودوارد در سه چهرهٔ ایو (1957)
- به‌جای یولیا بوریسووا در ابله (1958)
- به‌جای کیم نُواک در سرگیجه (1958)
- به‌جای اینگرید برگمن در مسافرخانهٔ ششمین خوشبختی (1958)
- به‌جای سوزان هیوارد در می‌خواهم زنده بمانم! (1958)
- به‌جای هایا هاراریت در بن هور (1959)
- به‌جای لانا ترنر در تقلید زندگی (1959)
- به‌جای ورا مایلز در داستان اف‌بی‌آی (1959)
- به‌جای انجی دیکینسون در ریو براوو (1959)
- به‌جای جینا لولوبریجیدا در سلیمان و ملکهٔ سبا (1959)
- به‌جای کاپوسین در از شمال به آلاسکا (1960)
- به‌جای ورا مایلز در روانی (1960)
- به‌جای جو وان فلیت در رود وحشی (1960)
- به‌جای ایرنه پاپاس در توپ‌های ناوارون (1961)
- به‌جای ریتا گم در شاهِ شاهان (1961)
- به‌جای باربارا لدن در شکوه علفزار (1961)
- به‌جای پالی برگن در تنگهٔ وحشت (1962)
- به‌جای اورسولا اَندرِس در دکتر نو (1962)
- به‌جای آن بنکرافت در معجزه‌گر (1962)
- به‌جای دنیلا بیانکی در از روسیه با عشق (1963)
- به‌جای نانسی اولسون در بچهٔ فلابر (1963)
- به‌جای کاپوسین در پلنگ صورتی (1963)
- به‌جای میشلین پرل در جایزه (1963)
- به‌جای سوزان هیوارد در سال‌های ازدست‌رفته (1963)
- به‌جای جوآن وودوارد در نوع جدید عشق (1963)
- به‌جای اورسولا اَندرِس در ۴ نفر برای تگزاس (1963)
- به‌جای اوا گاردنر در ۵۵ روز در پکن (1963)
- به‌جای گلادیس کوپر در بانوی زیبای من (1964)
- به‌جای پاملا براون در بکت (1964)
- به‌جای ملینا مرکوری در توپکاپی (1964)
- به‌جای سوزان هیوارد در جایی که عشق نیست (1964)
- به‌جای اینگرید برگمن در رولز-رویس زرد (1964)
- به‌جای سوفیا لورن در سقوط امپراتوری روم (1964)
- به‌جای مادر کوپال در سنگام (1964)
- به‌جای اونور بلکمن در گلدفینگر (1964)
- به‌جای اوا گاردنر در هفت روز در ماه مِه (1964)
- به‌جای النور پارکر در اشک‌ها و لبخندها (1965)
- به‌جای اورسولا اَندرِس در تازه چه خبر پوسی‌کت؟ (1965)
- به‌جای شیوون مک‌کنا در دکتر ژیواگو (1965)
- به‌جای کیوکو کاگاوا در ریش‌قرمز (1965)
- به‌جای اوا گاردنر در کتاب آفرینش (1966)
- به‌جای لانا ترنر در مادام ایکس (1966)
- به‌جای فِی داناوِی در بانی و کلاید (1967)
- به‌جای سوزان هیوارد در ظرف عسل (1967)
- به‌جای سوفیا لورن در کنتسی از هنگ کنگ (1967)
- به‌جای ایرنه پاپاس در برادری (1968)
- به‌جای کاترین دِنُو در تپش قلب (1968)
- به‌جای شلی وینترز در شکارچیان پوست سر (1968)
- به‌جای اوا گاردنر در مایرلینگ (1968)
- به‌جای کاترین بالفور در داستان عشق (1970)
- به‌جای جیل ایرلند در شهر وحشی (1970)
- به‌جای سندی دنیس در غریبه‌ها در شهر (1970)
- به‌جای جیل سنت جان در الماس‌ها ابدی‌اند (1971)
- به‌جای نرما کرین در ویولن‌زن روی بام (1971)
- به‌جای والنتینا کورتس در برادر خورشید، خواهر ماه (1972)
- به‌جای دایان کیتن در پدرخوانده (1972)
- به‌جای باربارا لی-هانت در جنون (1972)
- به‌جای سوفیا لورن در مردی از لامانچا (1972)
- به‌جای الن برستین در جن‌گیر (1973)
- به‌جای جوآن لینویل در عقرب (1973)
- به‌جای فِی داناوِی در آسمانخراش جهنمی (1974)
- به‌جای الن برستین در آلیس دیگر اینجا زندگی نمی‌کند (1974)
- به‌جای اینگرید برگمن در قتل در قطار سریع‌السیر شرق (1974)
منابع
- 1
- 2فرهیختگان – رفعت هاشم‌پور درگذشت ^
- 3
- 4دیدارنیوز – بیوگرافی و علت مرگ رفعت هاشم پور دوبلور مشهور ^
- 5
- 6خبرگزاری صدا و سیما – رفعت هاشم‌پور دوبلور پیشکسوت درگذشت ^