پرویز ربیعی در طول دوران فعالیت حرفه‌ای خود، صدای شخصیت‌های مختلفی را در فیلم‌ها و سریال‌های ایرانی و خارجی به گوش مخاطبان رساند. صدای او از طریق دوبله به بخشی ماندگار از خاطرات سینمایی و تلویزیونی مردم ایران تبدیل شده است.

ورود به دوبله

پرویز ربیعی در ابتدا علاقه زیادی به دوبله داشت و بسیار علاقه‌مند بود که وارد این حرف شود. سرانجام در اوایل دهه چهل از طریق یکی از دوستانش به احمد رسول‌زاده و پرویز بهرام معرفی شد و بدین ترتیب وارد حرفه دوبله شد.

دوران حرفه‌ای در دوبله

پرویز ربیعی، منوچهر والی زاده، امیرهوشنگ قطعه ای، مهدی آرين نژاد — از راست به چپ پرویز ربیعی، منوچهر والی‌زاده، امیرهوشنگ قطعه‌ای و مهدی آرين‌نژاد

پرویز ربیعی از نسل دوران طلایی دوبله ایران به شمار می‌رود و در بسیاری از پروژه‌های معروف دوبله از سری پدرخوانده و اینک آخرالزمان تا سریال جنگجویان کوهستان، فرار از زندان و دیگر آثار مطرح دوبله مشارکت داشت.

پرویز ربیعی و رابرت دووال

گویندگی به جای رابرت دووال تا پیش از فیلم پدرخوانده توسط خسرو خسروشاهی انجام می‌گرفت. اما از پدرخوانده به بعد بسیاری از دوبله‌های نقش‌های این بازیگر به پرویز ربیعی داده شد. ربیعی گوینده نقش‌های دووال در فیلم‌های پدر خوانده، پدر خوانده: قسمت دوم، شبکه، شیرهای دسته‌دوم و فیلم معروف اینک آخرالزمان بود.

پرویز ربیعی و دوبله شخصیت کائوچیو

دوبله شخصیت کائوچیو در سریال جنگجویان کوهستان از معروف‌ترین آثار پرویز ربیعی است. بسیاری از مردم صدای او را با کائوچیو می‌شناسند. ربیعی در این مورد گفته بسیاری وقتی صدای او را شنیدند و متوجه شدند دوبلر است در ابتدا دوبله شخصیت کائوچیو را به یاد آوردند. جنس صدای پرویز ربیعی به شخصیت‌های منفی بیشتر می‌خورد و یکی از علل انتخاب او برای این شخصیت همین موضوع بود.

اوستا اِدِر نجار، پدرِ پسر شجاع

پرویز ربیعی علاقه چندانی به کار در دوبله کارتون نداشت اما چندین اثر ماندگار از او باقی مانده که می‌توان به گویندگی شخصیت پدرِ پسر شجاع و شخصیت اوستا اِدِر نجار در وروجک و آقای نجار که یک فیلم کارتون به شمار می‌رود، اشاره کرد. ربیعی این دو کارتونی که در کارنامه‌اش ماندگار شده را مدیون غلامعلی افشاریه می‌داند که سرپرست گویندگان این دو کارتون بود.

پرویز ربیعی و پروفسور اسنیپ بدخلق و البته خوش‌قلب

پرویز ربیعی گوینده شخصیت پروفسور اسنیپ در هر هشت فیلم هری پاتر بود

در دوبله مجموعه فیلم‌های هری پاتر پرویز ربیعی در هر هشت فیلم به جای آلن ریکمن در شخصت پروفسور اسنیپ گویندگی کرده است. اسنیپ شخصیتی سختگیر و بدخلق بود که البته در آخر مشخص می‌شود که فردی خوش قلب و فداکار بوده است. پرویز ربیعی در مورد خودش می‌گوید «من آدم اخمویی هستم، ولی درونم این‌طور نیست.» در بسیاری از آثارش هم گویندگی شخصیت‌هایی با این خصوصیات را برعهده داشته و به گویندگی با این لحن هم تسلط دارد و طبیعی هم هست که بهترین گزینه برای گویندگی این شخصیت است.

فعالیت در رادیو

پرویز ربیعی از سال ۱۳۶۸ به گویندگی رادیو هم می‌پرداخت و در برنامه معروف صبح جمعه با شما نیز شرکت داشت.

انتقادات از دوبله و وضعیت آن

پرویز ربیعی به گفته خودش در ابتدا به دوبله علاقه‌مند بود اما بعدها عنوان کرد «اگر یک بار دیگر به دنیا بیایم، شاید هر شغلی را انتخاب کنم ولی سراغ دوبله نخواهم رفت.» همچنین به دیگران هم توصیه کرده بود که سمت حرفه دوبله نیایند!

پرویز ربیعی اعتقاد داشت که دوبله در حال از بین رفتن است و اگر در حال حاضر تلویزیون نباشد. دوبله دیگر باقی نخواهد ماند. ربیعی سطحی‌نگری مردم را بخشی از این مشکل می‌دانست و از مردم درخواست کرده بود اگر دوبله فیلمی به نظرشان بد است باید اعتراض کنند. پرویز ربیعی ارزان‌خواهی را بخش دیگری از مشکلات دوبله دانسته بود و معتقد بود وقتی گوینده ارزانتر است طبیعی است که به سراغ گوینده درجه یک نمی‌روند و با این کارها دوبله زمین می‌خورد.

انتقاد از کلاس‌های گویندگی

پرویز ربیعی معتقد بود کلاس گویندگی در استودیو و هنگام دوبله فیلم است. و اینکه برخی کلاس‌ها برگزار می‌شود که در آن مدرک نیز می‌دهند نیز تضمینی برای کار نیست و در بسیاری موارد فردی که کلاس را پشت سر می‌گذارد چون در تلویزیون کار ندارد جذب دوبله‌های زیرزمینی می‌شود که به کار دوبله لطمه می‌زند.

ربیعی جذب گوینده را به این ترتیب می‌داند که ابتدا تلویزیون فراخوان دهد، بعد از متقاضیان تست گرفته شود و از میان آنها چند نفر انتخاب کنند و آنها بیایند و از نزدیک کار اساتید و پیشکسوت را ببینند. به عقیده او جوانان سینک‌گفتن دیالوگ را با نگاه کردن به کار بزرگ‌ترها یاد می‌گیرند.¹

زندگی شخصی

پرویز ربیعی، دوبلور برجسته ایرانی، در سال ۱۳۱۸ در تهران به دنیا آمد. او به دلیل مهارت و تسلط در حرفه دوبلاژ، به عنوان یکی از بهترین دوبلورهای نقش مکمل در تاریخ دوبلاژ ایران شناخته می‌شود. ربیعی در شامگاه ۵ اسفند ۱۴۰۲، در سن ۸۴ سالگی به دلیل ایست قلبی در تهران درگذشت. درگذشت او بسیار ناگهانی رخ داد و این اتفاق غیرقابل پیش‌بینی بود. خبر درگذشت او را شهراد بانکی مدیر روابط عمومی انجمن گویندگان و سرپرستان گفتار فیلم به خبرگزاری‌ها اطلاع داده بود. به گفته بانکی، پرویز ربیعی تا چند روز پیش از درگذشتش در دوبله فعالیت می‌کرد.²

آثار

پرویز ربیعی در زمینه دوبله و بازیگری فعالیت می‌کرد که کارنامه او را می‌توانید در فهرست زیر بخوانید.

به جای ادوارد هاردویک در نقش: دکتر واتسون در ماجراهای شرلوک هولمز
به جای شخصیا بیگویگ در انیمیشن تپه خرگوش‌ها
به جای کلود رینز در کازابلانکا
به جای جرج سی اسکات در بیلیاردباز
به جای رابرت دووال در پدر خوانده
به جای رابرت دووال در پدر خوانده: قسمت دوم
به جای رابرت دووال در شبکه
به جای رابرت دووال در دشت باز
به جای رابرت دووال در اینک آخرالزمان (دوبله دوم)
به جای رابرت دووال در شیرهای دسته‌دوم
به جای دیوید چیانگ در فیلم مبارزی از شأن تونگس
به جای کریستوفر لی در مردی با تپانچه طلایی
به جای چن کوان تای در فیلم ۷ مرد ارتشی
به جای والتر هیوستن در و سپس هیچ‌کس نبود
به جای فردریک فورست در اینک آخرالزمان (دوبله اول)
به جای استیو مک کویین در دزدی سنت لویی
به جای پاریش راوال در جگر
به جای انوپم کهیر در برادر بی نظیر
به جای انوپم کهیر در ترس
به جای انوپم کهیر در ما
به جای انوپم کهیر در داماد عاشق عروس را می‌برد
به جای شاکتی کاپور در پیوند
به جای شاکتی کاپور در پر طاقت
به جای شاکتی کاپور در ده بالاتر از نه
به جای آمریش پوری در سرنوشت
به جای آشوتوش رانا در بادل
به جای آشوتوش رانا در مطرود
به جای شخصیت پت پستچی در انیمیشن پت پستچی
به جای پریم چوپرا در مرد سه چهره،
به جای پریم چوپرا در کرانتی
به جای پریم چوپرا در پسر شایسته
به جای پریم چوپرا در مجبور
به جای پریم چوپرا در آزمایش
به جای پریم چوپرا در جوانمرد
به جای راکموند دانبار در فرار از زندان
به جای ای لای والاک در هفت دلاور
به جای دنیس هاپر در دوست آمریکایی
به جای جک هاوکینز در پل رود کووای
به جای نایجل داونپورت در مردی برای تمام فصول
به جای هوانگ جانگ در بازی مرگ ۲ در نقش چین کودر (دوبلاژ سیما)
به جای استلان استانسگارد در رونین
به جای چاز پالمینتری در مظنونین همیشگی
به جای والتر ماتائو در سراب
به جای هاردی کروگر در بری لیندون
به جای جیمز وودز در نیکسون
به جای برنار بلیه در بی نوایان
به جای شخصیت‌های بلندبالا و کلانتر در بوچ کسیدی و ساندنس کید
به جای شخصیت کائوچیو در جنگجویان کوهستان
به جای نایجل هورترون در بله آقای وزیر، بله آقای نخست‌وزیر
به جای آقای نجار در وروجک و نجار
به جای پدر پسر شجاع در پسر شجاع
به جای ژاور در کارتون بینوایان
به جای آلن ریکمن در هری پاتر و سنگ جادو (سوروس اسنیپ)
به جای آلن ریکمن در هری پاتر و شاهزاده دورگه (سوروس اسنیپ)
به جای آلن ریکمن در هری پاتر و تالار اسرار (سوروس اسنیپ)
به جای آلن ریکمن در هری پاتر و زندانی آزکابان (سوروس اسنیپ)
به جای آلن ریکمن در هری پاتر و جام آتش (سوروس اسنیپ)
به جای آلن ریکمن در هری پاتر و محفل ققنوس (سوروس اسنیپ)
به جای آلن ریکمن در هری پاتر و یادگاران مرگ بخش اول (سوروس اسنیپ)
به جای آلن ریکمن در هری پاتر و یادگاران مرگ بخش دوم (سوروس اسنیپ)
راوی فیلم شهروند کین
به جای مایک نویک در سریال ۲۴

منابع

1
همشهری آنلاین – پرویز ربیعی | خاطراتی از زبان دوبلور پدر پسر شجاع
2
خبرگزاری مهر – پرویز ربیعی دوبلور باسابقه درگذشت

پرویز ربیعی؛ زندگینامه و آثار