هدف اصلی عکاسی مستند ایجاد آگاهی، همدلی و درک بهتر از شرایط انسانی است و در بسیاری از موارد، این تصاویر به ابزاری برای ایجاد تغییرات اجتماعی و سیاسی تبدیل میشوند. بنابراین، عکاسی مستند به عنوان پلی میان واقعیتهای زندگی و مخاطبان عمل میکند و از طریق روایتگری بصری، بیننده را به تأمل در موضوعات مهم و چالشبرانگیز دعوت میکند.
تاریخچه عکاسی مستند
گمان میرود که این نوع عکاسی برای اولین بار در اوایل قرن نوزدهم توسط فیلیپ هنری دلاموت، عکاس بریتانیایی، مورد استفاده قرار گرفته باشد. او فرآیند جداسازی ساختمان کاخ کریستال و بازسازی آن در سیدنهام را ثبت کرد. عکسهای دلاموت که در چندین کتاب منتشر شدند، هنوز هم برای کمک به معماران در درک چگونگی ساخت این بنا به کار میروند.
به لطف کار دلاموت و عکاسانی همچون جیکوب ریس، دوروتی لانگ و متیو بریدی، عکاسی مستند به سرعت به شهرت بیشتری دست یافت. رابرت آدامسون، عکاس اسکاتلندی، از این تکنیک برای نشان دادن زندگی مردم عادی اسکاتلند استفاده کرد. او به جای گرفتن تنها یک عکس، مجموعهای از عکسها تهیه کرد که وقتی در کنار هم قرار میگیرند، داستان وسیعتری را آشکار میسازند.
در طول قرن بیستم، عکاسانی مانند آگوست ساندر از عکاسی مستند برای برجسته کردن زندگی مردم آلمان در سالهای بین دو جنگ جهانی استفاده کردند و طیف گستردهای از شهروندان از تمام طبقات اجتماعی را به تصویر کشیدند.
حتی امروز نیز عکاسان مستند به مسائل عدالت اجتماعی در آثار خود میپردازند. این موضوعات شامل داستانهایی درباره فقر، افراد و فرهنگهای حاشیهنشین و تأثیر جنگ است. این نوع عکاسی همچنین بهطور مکرر در طبیعت مورد استفاده قرار میگیرد و عناصری از دنیای طبیعی را که اغلب دیده نمیشوند یا برای افراد عادی به سختی قابل دسترسی هستند، آشکار میکند.
عکاسان مستند مشهور
امیلا مدکووا یک عکاس با استعداد چک در قرن بیستم بود که با استفاده از نوعی عکاسی مستند سورئالیستی، واقعیت زندگی در اروپا پس از جنگ را به تصویر کشید. او تحت تأثیر عمیق جنبش سوررئالیسم قرار داشت و تصاویر منحصربهفردش به اندازه برخی از نمونههای پیشین عکاسی مستند واضح و آشکار نبودند.
امیلا درباره آثار خود گفته است: «اگر در عکسی هیچ رازی وجود نداشته باشد، اگر واقعیت آن هیچ طرح دیگری نداشته باشد، آن عکس خالی است. مسئله توضیح دادن اشیا نیست، مسئله توصیف یک سر یا یک چهره که در شیء دیگری حک شده نیست، بلکه مسئله آن چیزی است که تداعی میشود.»
یکی دیگر از عکاسان مستند معروف، جان تامسون است. او به خاطر عکاسیاش از شرق دور در قرن نوزدهم شهرت دارد. عکسهای تامسون برای آموزش مخاطبان بریتانیایی درباره مردم، سرزمینها و فرهنگهای جنوب شرقی آسیا و چین استفاده میشد. او همچنین زمان زیادی را صرف مستندسازی شرایط اجتماعی بیخانمانهای لندن کرد، اما این تصاویر کمی بیشتر از حد معمول در عکاسی مستند امروز حالتدار بودند، که عمدتاً به دلیل تجهیزات مورد استفاده در آن زمان بود.
چگونه عکاسی مستند انجام دهیم
اگر قصد دارید خودتان به دنیای عکاسی مستند قدم بگذارید، مهم است به یاد داشته باشید که عکاسی مستند خوب تنها درباره گرفتن یک لحظه خاص نیست، بلکه درباره روایت کردن یک داستان سنجیده و جذاب است. با ارائه نمایی دقیق و جزئی از مردم، رویدادها و مکانها، میتوانید یک روایت جالب را به تصویر بکشید. در اینجا چند نکته برای کمک به شروع کار آورده شده است.
مفهوم خود را انتخاب کنید
این کار یک شبه اتفاق نمیافتد. شما باید زمانی را صرف تحقیق و فکر کردن به آنچه میخواهید بگویید کنید. با این حال، هر مفهومی که انتخاب میکنیدو نمایش بخشی کمتر دیده شده از شهر خود، به تصویر کشیدن زندگی سالمندان، یا یک مفهوم آزادتر مانند ثبت لحظات آرام، ایده شما باید برای شما مهم و معنادار باشد. علاقه شما به یک موضوع، همراه با ساختار داستانی قوی، باعث میشود که این تصاویر برای بینندگان جالب باشند.
یکی از بهترین راهها برای پیدا کردن روایت خود، ایجاد یک استوریبورد است. اگر به سادگی دوربین خود را بردارید و شروع به عکاسی کنید، پیشرفت چندانی نخواهید کرد. باید به نوع عکسهایی که میخواهید بگیرید و آنچه میخواهید با آنها نشان دهید، فکر کنید.
یاد بگیرید چه چیزی یک عکس خوب را میسازد
در حالی که دانستن اینکه دقیقاً چه تصاویری میخواهید بگیرید مهم است، همچنین باید به نور، سایه و ترکیببندی توجه کنید؛ زیرا این عوامل برای اطمینان از اینکه تصاویر شما داستان درستی را روایت میکنند، ضروری هستند. الکساندر کوهن، یک عکاس مستند معاصر، میگوید: «مدتی طول میکشد تا به نقطهای برسید که چند عکس خوب داشته باشید، اما سپس میتوانید راهی پیدا کنید تا آنها را به یک داستان کاملتر متصل کنید.»
هدف، گرفتن عکسهای طبیعی باشد
زیبایی عکاسی مستند در لحظات طبیعیای است که ثبت میکند. بنابراین، سعی نکنید عکسهایی بینقص و بیاشکال بگیرید؛ باید رویدادهایی را که درست در مقابل شما در حال وقوع هستند ثبت کنید، حتی اگر این به معنای آن باشد که ترکیببندی یا کیفیت نهایی عکس کامل نباشد.
وسوسه نشوید که عکسهای خود را ویرایش کنید
یک عکس مستند واقعی، خام و بدون ویرایش است، بنابراین وسوسه نشوید که عکسهای خود را دستکاری کنید، زیرا اصالت آنها را از دست خواهید داد. ممکن است جلوگیری از این تمایل برای “بینقص کردن” تصاویرتان دشوار باشد، بهویژه اگر به ویرایش عکسها عادت دارید، بنابراین سعی کنید به یاد داشته باشید که این کار در طولانیمدت به نفع تصاویر شما و روایتی است که میخواهید ایجاد کنید.
همانطور که میبینید، عکاسی مستند ابزاری فوقالعاده برای ثبت رویدادها و لحظات مهم در زمان است. زمانی که برای برجسته کردن یک مسئله خاص استفاده میشود، عکاسی مستند عالی در سالهای آینده مورد تحسین قرار خواهد گرفت و به آن نگریسته خواهد شد.
تأثیر و اهمیت عکاسی مستند
عکاسی مستند به عنوان ابزاری برای تغییر اجتماعی و فرهنگی عمل کرده است. تصاویر مستند میتوانند توجه عمومی را به مسائل مهم جلب کنند و منجر به تغییرات اجتماعی و سیاسی شوند. این تصاویر همچنین به عنوان اسنادی از تاریخ فرهنگی و اجتماعی عمل میکنند و به حفظ میراث انسانی کمک میکنند.
در کل، عکاسی مستند نه تنها به ما کمک میکند تا بهتر دنیای اطراف خود را درک کنیم. بلکه به ما یادآوری میکند که پشت هر تصویر، داستانهای عمیق و معانی گستردهای نهفته است.
منابع
PaulDavidSmith – What Is Documentary Photography