کتایون امیرابراهیمی علاوه بر بازیگری در عرصه دوبله نیز فعال بوده و با صدای گرم و لطیف خود به شخصیت‌های مختلف زندگی بخشیده است. او در دهه‌های گذشته با هنرمندان بزرگی چون محمدعلی کشاورز و عزت‌الله انتظامی هم‌بازی بوده و با توجه به کارنامه پرمحتوایش، همواره به‌عنوان چهره‌ای قابل احترام و محبوب در میان مخاطبان و همکارانش شناخته می‌شود. هرچند او در سال‌های اخیر کمتر در پروژه‌های سینمایی و تلویزیونی حضور داشته، اما همچنان جایگاه ویژه‌ای در تاریخ هنرهای نمایشی ایران دارد و آثارش یادآور دوران درخشان سینما و تلویزیون این کشور است.
دوران کاری
علاقه کتایون امیرابراهیمی به بازیگری از دوران دبیرستان و با آموزش‌های آقای وحدت در زمینه تئاتر آغاز شد. از دوران دبیرستان با هنر تئاتر آشنا شد و از همان زمان به دنیای بازیگری علاقه‌مند گردید. علیرغم مخالفت‌های پدر، با حمایت و تشویق آقای وحدت، از معلمانش، نخستین تجربه‌های بازیگری خود را در صحنه تئاتر کسب کرد. اما به دلیل سخت‌گیری پدر، مجبور به ترک این فعالیت شد. با وجود این، در دهه ۴۰ به دنیای سینما وارد شد و در مدت سه سال (۱۳۴۶ تا ۱۳۴۸) در ۲۵ فیلم سینمایی نقش‌آفرینی کرد.
کتایون امیرابراهیمی عمده فعالیت حرفه‌ای خود را به‌عنوان بازیگر در سال‌های پیش از انقلاب ۱۳۵۷ انجام داد. او فعالیت سینمایی خود را در سال ۱۳۴۲ با ایفای نقش در فیلم تار عنکبوت به کارگردانی مهدی میرصمدزاده آغاز کرد و تا سال ۱۳۵۳ در ۴۸ فیلم سینمایی به ایفای نقش پرداخت.
از برجسته‌ترین آثار کارنامه او می‌توان به نقش‌آفرینی در فیلم حسن کچل (۱۳۴۹) به کارگردانی علی حاتمی اشاره کرد که یکی از به‌یادماندنی‌ترین نقش‌های او در سینمای ایران محسوب می‌شود. به گفته امیرابراهیمی، پیش از حضور در این فیلم آشنایی چندانی با علی حاتمی نداشت و پیشنهاد ایفای این نقش از سوی او و در دفتر تهیه‌کننده ارائه شد. وی با وجود نگرانی‌های اولیه حاتمی درباره موفقیت فیلم موزیکال، این پیشنهاد را پذیرفت. فیلم حسن کچل در زمان اکران خود با استقبال گسترده‌ای روبه‌رو شد و حدود ۹ میلیون تومان فروش کرد که در آن زمان رقمی چشمگیر بود. امیرابراهیمی برای بازی در این فیلم، دستمزدی معادل ۱۰ هزار تومان دریافت کرد.
در کارنامه هنری او، حضور در فیلم‌هایی مانند درختان ایستاده می‌میرند (۱۳۵۰) به کارگردانی امیر شروان و بازی در کنار آذر شیوا، بده در راه خدا (۱۳۵۰) به کارگردانی رضا صفایی و همکاری با تقی ظهوری و علی میری، و نیز ازدواج ایرانی (۱۳۴۷) ساخته احمد نجیب‌زاده در نقش مقابل عارف عارف‌کیا از دیگر نقاط درخشان محسوب می‌شوند.
کناره‌گیری از بازیگری و بازگشت
کتایون امیرابراهیمی پیش از انقلاب ۱۳۵۷ از حرفه بازیگری کناره‌گیری کرد و برای مدتی در فرانسه اقامت گزید. با وقوع انقلاب اسلامی، امیرابراهیمی به ایران بازگشت، اما تا ۲۷ سال اجازه فعالیت در سینما را نداشت. سرانجام در ۶۳ سالگی توانست دوباره به عرصه بازیگری بازگردد و فعالیت‌های هنری خود را از سر گیرد.
کتایون امیرابراهیمی پس از سال‌ها دوری از سینما، در سال ۱۳۸۳ با فیلم بازنده به عرصه هنر بازگشت. او همچنین در فیلم پربیننده ورود آقایان ممنوع به کارگردانی رامبد جوان نقشی ایفا کرد. علاوه بر سینما، امیرابراهیمی در سریال‌های تلویزیونی متعددی نیز حضور داشته است. در سال ۱۳۸۳، او در سریال طنز من یک مستاجرم به کارگردانی پریسا بخت‌آور، در نقش «زمانه خانم» به ایفای نقش پرداخت. از دیگر آثار تلویزیونی او می‌توان به سریال‌های بدون شرح، من یک مستاجرم و زیر هشت اشاره کرد که هر یک در زمان پخش با استقبال مخاطبان همراه شدند.
کتایون امیرابراهیمی با کارگردان‌های برجسته‌ای همچون علی حاتمی، داریوش مهرجویی، ایرج قادری، ساموئل خاچیکیان، فریدون گله، محمدعلی فردین، ناصر ملک‌مطیعی، امیر شروان و نصرت‌الله وحدت همکاری داشته است.1اهل‌فان – کتایون امیرابراهیمی صاحبخونه سریال من یک مستاجرم
زندگی شخصی
کتایون امیرابراهیمی، هنرپیشه شناخته‌شده ایرانی، در سال ۱۳۱۸ در شهر سنندج متولد شد. پدرش کارمند وزارت امور خارجه , مادرش که اصالت روسی داشت، پس از مهاجرت به ایران با پدر وی ازدواج کرد. مادر کتایون یکی از دبیران برجسته ورزش بود و بارها در مسابقات امجدیه مدال کسب کرد. امیرابراهیمی دو خواهر و سه برادر دارد و کودکی اش را در رشت گذراند و در نوجوانی به تهران نقل مکان کرد. او دوران دبیرستان را در خیابان شاه آباد به پایان رساند، مدرسه‌ای که مادرش هم در آنجا تدریس می‌‌کرد.
کتایون امیرابراهیمی در سال ۱۳۳۵، در ۱۷ سالگی، با یکی از اقوام نزدیک خود ازدواج کرد. همسر او که تحصیلات خود را در سوئیس به پایان رسانده بود، از بستگان ظل‌السلطان، حاکم اصفهان و پسر ناصرالدین‌شاه، محسوب می‌شد و مالک یک کارخانه تولید نان ماشینی بود. از این ازدواج، دو دختر به نام‌های نیلوفر و نازی به دنیا آمدند که در حال حاضر ساکن آمریکا و فرانسه هستند. امیرابراهیمی در مصاحبه‌ای از علاقه عمیق خود به دخترانش سخن گفته و اشاره کرده است که برای او شنیدن صدای آن‌ها به صورت روزانه، حتی با وجود دوری، امری ضروری و آرامش‌بخش است.2نیک‌صالحی – نگاهی به مستند زندگی هنری کتایون امیر ابراهیمی بازیگر پیشکسوت
دغدغه‌ها و علاقه‌مندی‌های کتایون امیرابراهیمی
کتاب و ادبیات نیز بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی کتایون امیرابراهیمی بوده است. از نوجوانی علاقه‌مند به رمان‌های عاشقانه بود و اکنون آثار پلیسی مانند داستان‌های آگاتا کریستی را می‌پسندد. از شاعران ایرانی، حافظ جایگاه ویژه‌ای در دل او دارد.
کتایون امیرابراهیمی دیدگاه‌های روشنی درباره مسائل فرهنگی، اجتماعی و حرفه‌ای خود دارد. او معتقد است هنرپیشه‌ها بیش از هر چیز به احترام و توجه نیاز دارند. از تجربیات بازیگری خود در سینما و تلویزیون، همکاری با کارگردانانی مانند داریوش مهرجویی، علی حاتمی، و رضا عطاران را بسیار خاطره‌انگیز می‌داند. وی شوخ‌طبعانه اشاره کرده که بارها نقش مادر رضا عطاران را ایفا کرده و از این تجربه لذت برده است.
او نسبت به برخی مسائل اجتماعی از جمله آلودگی‌های زیست‌محیطی، زباله‌های انباشته‌شده و تصادفات جاده‌ای انتقاد دارد و معتقد است این مشکلات نباید نادیده گرفته شوند. علاقه‌مندی‌اش به شنیدن رادیو پیام و دغدغه‌اش نسبت به اخبار مرتبط با مسائل اجتماعی و زیست‌محیطی نشان‌دهنده حساسیت او به شرایط جامعه است.
کتایون امیرابراهیمی به تهران و زندگی در این شهر علاقه زیادی دارد و از میان شهرهای ایران، سفر به اصفهان، شیراز و انزلی را به یادماندنی می‌داند. همچنین، از شهرهای خارج از ایران، لندن و هوای بارانی‌اش را دوست دارد، اما می‌گوید با وجود سفرهای متعدد، همواره به زندگی در تهران و بازگشت به خانه‌اش پایبند بوده و عشق به کشورش را بخش جدایی‌ناپذیر از وجود خود می‌داند.3آخرین خبر – کتایون امیرابراهیمی: پدرم مخالف بازیگری ام بود
مستند زندگی کتایون امیرابراهیمی
مستند «کتایون به روایت کتایون» به کارگردانی حمیدرضا سنگیان و تهیه‌کنندگی مشترک السا فیروزآذر و محمدحسین حسینی می‌باشد. این اثر، زندگی کتایون امیرابراهیمی، بازیگر برجسته سینمای ایران را از زوایای مختلف به تصویر می‌کشد و بر جایگاه و نقش زنان در سینمای ایران تمرکز دارد.
حمیدرضا سنگیان که پیش‌تر نیز در پروژه‌هایی همچون فیلم سینمایی «نابازیگر» و فیلم کوتاه «همه چیز در معرض فروش» با کتایون امیرابراهیمی همکاری داشته، در این مستند تلاش کرده است تا جنبه‌های کمتر شناخته‌شده از زندگی شخصی و حرفه‌ای این بازیگر پیشکسوت را با نگاهی پژوهشی و هنری روایت کند. این مستند با استفاده از منابع تصویری و گفت‌وگوهای عمیق، به واکاوی نقش زنان در فرهنگ و هنر ایران پرداخته است.
عوامل این مستند شامل تیمی از هنرمندان و متخصصان حوزه فیلم‌سازی هستند. از جمله این افراد می‌توان به جعفر مطلبی‌پور و سیامک جاوید به‌عنوان تصویربرداران، امید قربانی در بخش صدا، و مهتاب میر در جایگاه عکاس اشاره کرد. حمیدرضا سنگیان علاوه بر کارگردانی، پژوهش این اثر را نیز برعهده داشته و حامد قریب به‌عنوان مشاور رسانه‌ای در این پروژه فعالیت کرده است.4خبرآنلاین – نگاهی به زندگی هنری کتایون امیر ابراهیمی
آثار
در فهرست‌های زیر آثار کتایون امیرابراهیمی را لیست کرده‌ایم که می‌توانید مرور کنید
سینما
- تار عنکبوت (۱۳۴۲)
- یک پارچه آقا (۱۳۴۴)
- افق روشن (۱۳۴۴)
- هاشم‌خان (۱۳۴۵)
- مرد و نامرد (۱۳۴۵)
- عذاب مرگ (۱۳۴۵)
- شمسی پهلوان (۱۳۴۵)
- امروز و فردا (۱۳۴۵)
- نیم وجبی (۱۳۴۶)
- میلیونرهای گرسنه (۱۳۴۶)
- مردی از اصفهان (۱۳۴۶)
- مرد بی‌ستاره (۱۳۴۶)
- گذشت بزرگ (۱۳۴۶)
- قربانی سوم (۱۳۴۶)
- غم‌ها و شادی‌ها (۱۳۴۶)
- عروس تهران (۱۳۴۶)
- زنی به نام شراب (۱۳۴۶)
- پسران علاءالدین (۱۳۴۶)
- الماس ۳۳ (۱۳۴۶)
- گردش روزگار (۱۳۴۷)
- قدرت عشق (۱۳۴۷)
- عشق قارون (۱۳۴۷)
- شب فرشتگان (۱۳۴۷)
- شاهراه زندگی (۱۳۴۷)
- دزد سیاهپوش (۱۳۴۷)
- تحفه هند (۱۳۴۷)
- ازدواج ایرانی (۱۳۴۷)
- آواره‌های تهران (۱۳۴۷)
- گربه را دم حجله می‌کشند (۱۳۴۸)
- کاسب‌های محل (۱۳۴۸)
- قصر زرین (۱۳۴۸)
- عشق‌آفرین (۱۳۴۸)
- آخرین مبارزه (۱۳۴۸)
- شهر گناه (۱۳۴۹)
- حسن کچل (۱۳۴۹)
- تاکسی عشق (۱۳۴۹)
- آدم و حوا (۱۳۴۹)
- شیادان (۱۳۵۰)
- رسوای عشق (۱۳۵۰)
- درختان ایستاده می‌میرند (۱۳۵۰)
- بده در راه خدا (۱۳۵۰)
- یک جو غیرت (۱۳۵۱)
- عطش (۱۳۵۱)
- صلاح‌الدین ایوبی (۱۳۵۱)
- معشوقه (۱۳۵۲)
- جعفر جنی و محبوبه‌اش (۱۳۵۲)
- بوسه بر لب‌های خونین (۱۳۵۲)
- نبرد عقاب‌ها (۱۳۵۳)
- کودتای سیاه (۱۳۸۲)
- بازنده (۱۳۸۳)
- تهران در جستجوی زیبایی (۱۳۸۷)
- میش (۱۳۸۸)
- لیمو ترش (۱۳۸۹)
- اشک انار (۱۳۸۹)
- ارتباط خانوادگی (۱۳۸۹)
- ورود آقایان ممنوع (۱۳۸۹)
- همه چیز در معرض فروش (۱۴۰۱)
- نابازیگر (۱۴۰۲)
- کتایون به روایت کتایون (۱۴۰۳)
سریال
- بدون شرح (۱۳۸۱)
- کوچه اقاقیا (۱۳۸۲)
- من یک مستأجرم (۱۳۸۳)
- گلریزان (۱۳۸۵)
- زندگی به شرط خنده (۱۳۸۵)
- زیر هشت (۱۳۸۹)
- راه شیری (۱۳۹۳)
منابع
- 1
- 2
- 3آخرین خبر – کتایون امیرابراهیمی: پدرم مخالف بازیگری ام بود
- 4خبرآنلاین – نگاهی به زندگی هنری کتایون امیر ابراهیمی